انواع روکش‌ های فیبرنوری

یک کابل فیبر نوری از بخش‌های مختلف هسته (Core)، پوسته (Cladding)، پوشش (روکش هسته و پوسته – Coating)، روکش مقاوم (Strengthen Member) و روکش خارجی (Outer Jacket) تشکیل شده است.

توجه داشته باشید که عبارت فیبر نوری را می‌توان تنها به یک ساختار استوانه‌ای متشکل از یک هسته ( n1 ) و پوسته (n2 ) با ضریب شکست‌های متفاوت (n1>n2) نسبت داد که نور یا سیگنال‌های اپتیکی درون هسته، با مکانیزم بازتاب کامل هدایت می‌شود اما از آنجایی که هسته و پوسته یک فیبر نوری بسیار حساس و شکننده هستند (قطر هسته فیبر نوری SMF تنها در حدود 5 تا 10 میکرون است)، جهت محافظت از آن‌ها در شرایط محیطی (فیزیکی) مختلف، به دور فیبر نوری (هسته و پوسته) از روکش‌های مختلفی در چندین لایه استفاده می‌شود. در بازار و صنعت، جهت راحتی کار برای کل ساختار مذکور در شکل زیر، عبارت فیبر نوری را استفاده می‌کنند.

اولین لایه یا روکش کابل (از بیرون)، روکش خارجی بوده که جهت حفاظت فیبر نوری از عوامل رطوب، تنش‌های مکانیکی، حرارت، شعله آتش و مواد شیمیایی به کار می‌رود.
بخش‌های مذکور در شکل زیر نشان داده شده‌اند:

جنس روکش کابل فیبر نوری

متناسب با محیط کاربری کابل‌های فیبر نوری، روکش‌ های فیبرنوری (Outer Jacket) از مواد مختلفی ساخته می‌شود. با توجه به شرایط فیزیکی محیطی که در آن فیبر نوری مورد استفاده قرار می‌گیرد، توجه به جنس و ساختار روکش کابل از اهمیت زیادی برخوردار است. همچنین جنس روکش کابل در بحث ایجاد اتصالات نیز اهمیت دارد. در جدول زیر، برخی از متداول‌ترین روکش‌های خارجی فیبرهای نوری اعم از نوع داخلی (Indoor) و خارجی (Outdoor)، آمده است:

روکش‌های LSZH در ساختارشان فاقد مواد هالوژنه هستند. در نتیجه به هنگام احتراق مواد سمی و مسموم کننده از خود متصاعد نمی‌کنند. از این حیث گزینه‌ای مناسب برای کاربردهای داخلی فیبرهای نوری است. کابل‌های که از روکش LSZH استفاده می‌کنند در بازار و صنعت به کابل‌های LSZH موسوم بوده و قیمت بالایی دارند.

کد رنگ برای روکش‌های کابل فیبر نوری

استاندارد EIA/TIA-598 برای روکش‌های کابل (Outer Jacket) فیبرهای نوری مختلف سینگل مد (SMF) و مالتی مد (MMF)، کد رنگ‌های مختلفی را تعریف می‌کند. فیبرهای نوری SMF معمولاً دارای روکش خارجی زرد رنگ هستند و روکش خارجی فیبرهای نوری MMF نیز غالباً نارنجی برای نوع OM1 و OM2، آکوا (آبی مایل به سبز) برای نوع OM3 و ارغوانی برای نوع OM5 می باشند. روکش خارجی کابل‌های فیبر نوری با کاربری خارجی نیز معمولاً سیاه رنگ است.

درجه‌بندی مقاومت کابل‌های فیبر نوری در برابر آتش

به طور کلی، هشت سطح مقاومتی در برابر حرارت و آتش برای کابل‌های مختلف (رسانا و غیررسانا) توسط سازمان (National Electrical Code) NEC مشخص شده است. تمامی کابل‌های فیبر نوری که برای کاربردهای داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید به طور صحیح و متناسب با فضای پلنوم (Plenum)، رایزر (Riser) و مناطق عمومی (General Purpose) استفاده شوند.

محیط یا فضای پلنوم، بخشی از ساختمان است که برای سیستم‌های توزیع و جریان هوا (کانال هوا) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فضا بسته بوده و می‌توان در کف یا سقف و حتی دیواره‌های اتاق تعبیه شده باشد. عبارت رایزر نیز معمولا برای هر مسیر عمودی که جهت عبور تاسیسات ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، بیان می‌شود. محیط و مناطق عمومی نیز، مکان‌هایی جز رایزر و پلنوم هستند. در جدول زیر، هشت سطح مقاومتی در برابر آتش برای کابل‌های فیبر نوری آمده است و منظور از عبارت Overhead، کابل‌های هوایی می‌باشد.

• OFC: Optical fiber, conductive
• OFN: Optical fiber, nonconductive
• OFCG: Optical fiber, conductive, general use
• OFNG: Optical fiber, nonconductive, general use
• OFCP: Optical fiber, conductive, plenum
• OFNP: Optical fiber, nonconductive, plenum
• OFCR: Optical fiber, conductive, riser
• OFNR: Optical fiber, nonconductive, riser

مقایسه OFNR و OFNP

همان‌طور که اشاره شد، کابل‌های OFNR و OFNP دو نوع کابل‌ فیبر نوری هستند که در کاربردهای داخلی ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کابل‌های OFNP مقاومت بالایی در برابر آتش داشته و دود کمی از خود تولید می‌کنند. در واقع، این نوع کابل، بالاترین درجه مقاومت در برابر حرارت و آتش داشته و هیچ‌گونه کابلی را نمی‌توان جایگزین آن کرد. از این حیث کابل‌های OFNP کابل‌هایی بسیار مناسب جهت استفاده در نواحی پلنوم هستند.

مقاومت در برابر آتش و تولید دود کابل‌های OFNR به خوبی کابل‌های OFNP نیستند. در صورت نیاز می‌توان کابل‌های OFNP را جایگزین کابل‌های OFNR کرد، اما عکس این مطلب صادق نبوده و کابل‌های OFNR را نمی‌توان جایگزین کابل‌های OFNP نمود. به عبارت دیگر، کابل‌های پلنوم، کابل‌هایی سطح بالاتر و مقاوم‌تر هستند.

به طور کلی در صورتی که نیاز به سطح استاندارد بالای ایمنی دارید، بهتر است که از کابل‌های پلنوم استفاده شود.